ریشه یابی مخالفت مردم بلوچستان با اجرای قانون سجل احوال در دوره پهلوی اول

بلوچستان آخرین ناحیه از ایران بود که دولت پهلوی اول اقتدار خود را درآن ناحیه توسعه داد. به‌دنبال استقرار دولت، بلافاصله کارگزاران حکومتی برنامه‌های مختلفی را زمینه مدرن‌سازی و تثبیت قدرت دولت مرکزی آغازکردند. اجرای قانون سجل احوال با هدف شناخت و احضار مشمولین از پروژه‌های دولت مرکزی در بلوچستان بود که در مقایسه با دیگر مناطق ایران دیرتر آغاز و طی دو مرحله انجام شد. اقدامات ماموران سجل احوال با مخالفت و مقاومت‌های گسترده‌ای روبرو شد و به واکنش‌های متفاوتی از سوی ساکنان این منطقه انجامید. در این پژوهش تلاش شده تا به این سوال پاسخ داده شود: چه عواملی از نظر فکری و ساختاری موجب مخالفت مردم بلوچستان با قانون سجل احوال شد؟ پاسخ به این سوال، شناخت وقایع تاریخی موثر در شکل‌گیری ذهنیت مردم بلوچ نسبت‌به حکومت و آگاهی از برنامه‌های نوسازی و چگونگی اجرای آنها را می‌طلبد، لذا ضمن توجه به این نکته، تحولات و رویداد‌های دوره مورد پژوهش براساس روش تحلیل تاریخی با کمک اسناد و مدارک آرشیوی و نیز بهره‌گیری از سایر منابع مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های نشان می‌دهد ذهنیت شکل‌گرفته که حاصل روش حکومت‌های پیشین و تضاد برنامه‌های نوسازی با جامعه سنتی بلوچستان بود، علل اصلی مخالفت در برابر این قانون بود.